Choroby nowotworowe coraz częściej nazywane są choroba zawodową XXI wieku, staje się to ogromnym problemem. Parlament Europejski uważa, że poszerzając listę substancji mutagennych i rakotwórczych w ciągu 50 lat ocali 100 000 osób. Problemem jest nie tylko ich obecność w miejscach pracy, ale coraz częściej w żywności.
Nowe uregulowania
W środę 25 października 2017 roku Parlament Europejski przyjął nowe uregulowania w sprawie dodania do listy rakotwórczych substancji nowych pozycji, które przede wszystkim stanowią zagrożenie w miejscu pracy. Regulacja dotyczy dopuszczalnego stężenia substancji szkodliwych w miejscu pracy. Poza monitorowaniem i identyfikacją zagrożenia, pracodawcy są obowiązani stosować środki zapobiegawcze.
Na działanie substancji rakotwórczych, najbardziej narażeni są pracownicy branż budowlane, drzewnej, tekstylnej i chemicznej.
Temat bardzo ważny i aktualny, warto wspomnieć o tym jak głosowali członkowie parlamentu europejskiego: oddano 540 głosów za, 6 przeciw i 119 wstrzymanych.
Po zatwierdzeniu przez Radę Unii Europejskiej nowe przepisy zostaną opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE i wejdą w życie 20 dni po publikacji.
Rak – choroba zawodowa XXI wieku
Sprawozdawczyni projektu Marita Ulvskog (Socjaliści i Demokraci) wyraziła wielką radość z powodu takich zmian:
„Jestem niezmiernie szczęśliwa, że Unia Europejska wreszcie zmieniła dyrektywę w sprawie substancji rakotwórczych i mutagennych. Dziesięć lat zajęło osiągnięcie tego bardzo ambitnego programu. Pracownicy muszą wiedzieć, że są chronieni. […] rak jest największym zabójcą w miejscu pracy i nadal będziemy z nim walczyć.”
Uważa się, że choroby nowotworowe są na terenie Unii Europejskiej jedna z głównych przyczyn zgonów powiązanych z pracą. Badania pokazują że 53% ludzi umiera na raka, podczas gdy uważane do niedawna choroby układu krążenia stanowią przyczynę zaledwie 25 % zgonów. Kolejne zaledwie 6% to choroby wiązane z układem oddechowym.
Wyróżnieniem wśród chorób nowotworowych związanych z pracą są rak płuc, nowotwór pierwotny opłucnej oraz rak pęcherza moczowego.
Rakotwórcze związki
Na liście substancji rakotwórczych lub mutagennych pojawił się:
Akrylamid – najczęściej stosowany związek, głównie w produkcji przemysłowej i branży spożywczej, obecny również w dymie tytoniowym. Przyczynia się do występowania m.in. nowotworów przewodu pokarmowego, miażdżycy oraz uszkadza układ nerwowy.
Obecny w wielu produktach spożywczych – przede wszystkim w wysoko przetworzonych wyrobach ziemniaczanych i zbożowych (np. chipsach, mrożonych frytkach, płatkach śniadaniowych, gotowych ciastach, herbatnikach, kawie rozpuszczalnej). Powstaje w wysokich temperaturach, w trakcie podgrzewania, smażenia lub pieczenia.
Bromek winylu (bromoeten, BE) – jest bezbarwnym, łatwopalnym gazem o ostrym zapachu. Stosowany jest jako związek przejściowy w syntezie organicznej i w produkcji polimerów, kopolimerów, środków zmniejszających palność, farmaceutyków oraz fumigantów (środków ochrony roślin). Zbyt duże stężenie działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy, powoduje senność, zawroty głowy, a przy przewlekłym narażeniu prowadzi do powstania raka wątroby.
Hydrazyna – jest bezbarwną, bardzo silnie trującą cieczą, najczęściej używaną w produkcji paliwa, głównie rakietowego, ale także jako odczynnik do wykrywania ketonów i cukrów. Do organizmu człowieka może przeniknąć przez skórę, drogami oddechowymi i układem pokarmowym, gdzie ulega kumulacji. Drażni skórę, usta, gardło i płuca, powodując ich silne oparzenia. Może wywoływać raka i depresję układu nerwowego.
Pył krzemionkowy – to jeden z najpopularniejszych dodatków do betonu, zapraw, wyrobów gumowych, farb, wytwarzania zapałek, materiałów ochronnych dla hutnictwa oraz materiałów ceramicznych stosowanych do ociepleń domów. Styczność z tą szkodliwą substancją w pracy zwiększa częstotliwość występowania nowotworów płuc, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, pylicy lub krzemicy płuc.
Tlenek etylenu (oksiran) – stosowany jest w medycynie do sterylizacji sprzętu, ale także w produkcji leków i przypraw m.in. jako środek grzybobójczy. Głównie podrażnia oczy, powodując zmiany w gałkach ocznych, a w skrajnych przypadkach prowadząc nawet do ślepoty.
Włókna ceramiczne ogniotrwałe – zastąpiono nimi azbest w produkcji materiałów termoizolacyjnych, izolacyjnych, uszczelniających i filtracyjnych. Na rynku jest dostępny różnorodny asortyment tych materiałów, a mianowicie: płyty, tektury, papier, maty, koce, taśmy i sznury. Najbardziej narażone szkodliwe działanie włókien ceramicznych ogniotrwałych są osoby pracujące podczas produkcji tych materiałów.
Parlament Europejski podjął również decyzję o zmianie dopuszczalnych limitów dotyczące pyłów, które powstają podczas cięcia drewna oraz chlorku winylu pochodzącego z produkcji materiałów PCV.
